Çölyak belirtileri, İnce bağırsaklarda meydana gelen bu hastalık bir emilim rahatsızlığıdır. Hastalık ince bağırsaklarda gıdaların emilimini sağlayan Villus'un yapısının bozulması ile meydana gelir. Böylelikle tüketilen besin maddelerinin emiliminin bozulmasına ve emiliminin engellenmesine neden olur. Diğer adı ile ‘‘Spru veya Gluten enteropotisi' olarak da bilinir. Çölyak hastalığı tamamen genetik bir hastalıktır. Hastalık bazı bireylerde yıllarca hiç belirti vermeden çok hafif şekilde seyredebilir. Çölyak olan bir hasta bu hastalığa sahip olduğunu uzun süre fark etmeden yaşamına devam edebilir. Hastalık kendisine has tipik belirtilerle başlayabileceği gibi, çok hafif ve sıradan olan belirtilerle de kendisini gösterebilir. Bu tür hafif belirtilerde hasta hastalığının farkına varmayabilir. Çölyak hastalığı, genetik bir hastalık olarak bu duruma yatkın kişilerde gluten denilen arpa, buğday ve çavdarda bulunan proteinlerin alınması ile oluşan, yani vücudun kendi kendine yaptığı bir iltihabi hastalıktır.
Glutenli besinler tüketildiğinde kişilerde ince bağırsakta iltihap oluşmaya başlar. Bu durumda da insan vücudu otomatik olarak kendisini yabancı maddelere karşı korumaya alır. Genetik olan bu hastalıkta besin yolu ile alınan glutenler yani yabancı maddeler vücudun mekanizması tarafından bir tehdit olarak görülür ve vücut kendisini korumaya alır. Vücut bu antijene karşın hemen antikor oluşturmaya başlayarak korumayı başlatır. Vücutta oluşan antikorlar bölgede iltihabi sistemi devreye sokarak, ince bağırsak organının yüzeyinde hasar meydana getirir. Villus denilen emilim bozukluğunun, besinlerin emilimini gerçekleştirememesi bölgede bulunan yapılarda atrofi oluşur. Vücudumuz için gerekli vitaminler ve minerallerin emilimi bozularak çölyak hastalığı meydana gelir.
Yetişkinlerde Çölyak Belirtileri Nelerdir?
Huzursuzluk ve sinirlilik,
Ağız içinde oluşan aftlar,
Cilt hastalığı olarak görülebilir.
Eklem ve kemik ağrıları,
Karın ağrısı ve şişkinliği,
Kas zayıflığı,
Kusma,
Yetişkin ve erişkin olan kişilerde daha çok kansızlık,
Bezginlik ishal,
İştahsızlık,
Gaz şikâyetleri,
Çok erken yaşlarda görülen kemik erimelerinde,
Karaciğer enzim bozukluklarında,
Ciltte kaşıntılı döküntüler
Kansızlık,
Sinirlilik Vücut gelişiminde gerilik,
Dışkıda anormallik,
Büyük tuvalet ihtiyacının artması
Çocuklarda çölyak belirtileri nelerdir?
Karın ağrısı,
İştahsızlık,
Karında şişlik,
Çocukluk yaşlarında büyümede yavaşlama,
Huzursuzluk,
Enfeksiyonlarda artış ve gelişme geriliği,
İshal,
Kilo alamama
Kusma,
Boy uzamasında yavaşlama gibi tipik belirtilerle ortaya çıkabilir.
İleri yaşlarda hastalığın belirtileri daha geniş bir yelpazeye yayılır. Hastalıkta sıklıkla görülen bulgular arasında çocuklarda gecikmeli büyüme ya da ergenlik, halsizlik, üst abdominal şişkinliği, kilo kaybı ve dışkıyı tutamama yer alır. Çölyak hastalığında genellikle tahıl ürünleri olan ve buğday unu içeren ürünlere karşı korunma deneyimi olanlar oldukça nadirdir. Hastalığın semptomları genellikle hafif olup, kişilerde yıllardır mevcut bir konumda olabilir. Hastalığı taşıyan kişilerin dışkısında steatore ender bir şekilde görülür. Yaşanan emilim bozukluğunun en yaygın biyokimyasal belirtisi anemidi. Bu durum ise hastada folik asit eksikliği, demir eksikliği veya ikisinin birden eksikliği ile kaynaklanabilir. Çölyak hastalarında B12 vitamin eksikliği daha az görülür. Kalsiyum emilim bozukluğu da meydana gelebilir. Ayrıca kemik erimesi de meydana gelebilir. Bunun dışında ağız içerisindeki mukozada ülser ve çeşitli ortak semptomlar görülebilir. Nörolojik semptomlar olan hafıza bozukluğu, ataksi, tekrarlanan düşükler veya kısırlık şeklinde kendisini gösterebilir. Bu hastalık teşhis ve tanısı konularak tespit edilmez ise sindirim hastalığı olmasından ötürü magnezyum, demir, kalsiyum, protein ve vitamin alımın da karbonhidrat ve yağların emiliminde yetersizlikler ortaya çıkar. Bu bozuklukların hepsinin sonucunda A vitamini emilimi olmadığında gece körlüğü, demir eksikliği anemisi, B12 vitamini emilim sorunlarında da morarmalar ve kanamalar ve nöropatik his kusurları meydana gelir. Çölyak hastalığının insan sağlığı açısından büyük bir önem taşımasının en önemli sebebi birçok değişik hastalıklar meydana getirmesidir. O yüzden teşhisin çölyak belirtileri ile kesinlikle doğru bir şekilde tanımlanması şarttır. Sağlıkla kalın.