Zona hastalığı, Varicella-Zoster (Herpes Zoster) virüsünün yol açtığı bir enfeksiyondur. Bu virüs, insan vücuduna ilk girdiğinde su çiçeği rahatsızlığına neden olur. Su çiçeği geçirmiş kişilerin sinir köklerine (ganglion) yerleşen virüsler, burada ömür boyu gizlice kalabilir. Normalde zarar vermeyen bu virüsler, vücut direnci çeşitli sebeplerle düştüğünde veya kişi yeniden su çiçeği geçiren biriyle karşılaştığında aktif hale gelir ve zona hastalığına neden olabilir.

Zona, vücudun belirli bir bölgesinde yerleşir ve sinirlerin derideki dağılımına uyum sağlayarak kuşak (çizgi) biçiminde kırmızılıklar ve su dolu kabarcıklar (veziküller) oluşturur. Bu belirtiler ortaya çıkmadan önce ateş, halsizlik ve yorgunluk görülür. Sinir bölgesinde hafif yanma hissi ile başlayan ağrı, giderek artar ve şimşek çakması gibi tarif edilir. Bir hafta içinde deri üzerindeki belirtilerle hastalığın teşhisi netleşir.

Zona hastalığının belirtileri şunlardır:

Zamanla deri üzerindeki veziküller gergin hale gelir ve orta kısımları hafifçe çöker. Daha sonra bu veziküller göbeklenir ve renkleri şeffaf iken sarımsı, mat ya da beyaz bir renk alır. Bir hafta sonra deri üzerindeki kızarıklık kaybolur. Oluşan veziküller kabuk bağlar ve hastalığın ikinci haftasında kabuklar dökülmeye başlar. İyileşme olan bölgelerde bazen iz veya leke kalabilir. Deri üzerindeki döküntüler on beş gün sonra kaybolsa bile, sinir kökü ve sinirin yaptığı ağrı (postherpetik nevralji) altı aya kadar uzayabilir. Şeker hastalığı olan kişilerde ve yaşlılarda ağrı daha uzun sürebilir.

Zona hastalığının tanısı, deri belirtileri olduğunda oldukça kolaydır. Eğer deri belirtileri yokken ağrıya neden olacak başka hastalıklar mutlaka araştırılmalıdır.

Zona hastalığının tedavisi, antiviral ilaçlar ve ağrı kesicilerle yapılır. Antiviral tedavi, hastalığın süresini kısaltabilir ve komplikasyonları azaltabilir. Ağrıyı azaltmak için doktorlar genellikle nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar veya opioidler reçete eder. Ayrıca, bağışıklık sistemini güçlendiren tedaviler ve sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek de önemlidir.

Zona aşısı, hastalığın önlenmesinde etkili bir yöntemdir. Özellikle 50 yaş ve üzeri kişiler için önerilmektedir. Aşı, su çiçeği virüsüne karşı bağışıklık sağlar ve zonanın ortaya çıkmasını engelleyebilir.