Gizli şeker, toplumda yaygın olarak fark edilmeyen ancak ciddi sağlık sorunlarına yol açabilecek bir durumdur. Erkek, kadın, çocuk ya da yaşlı demeden herkesi etkileyebilen bu hastalık, vücuda sinsi bir şekilde yerleşir ve ilerler. Kilo oranı yüksek olan kişilerde daha fazla rastlanır. Gizli şeker, kişinin kan şekeri seviyesinin normalden yüksek olmasına rağmen, tip 2 diyabet teşhisi konacak kadar yüksek ve riskli olmaması anlamına gelir.

Tip 2 diyabet teşhisi konan kişilerde genellikle öncesinde gizli şeker tespit edilmiştir. Eğer gizli şeker için zamanında önlem alınmazsa, bu hastalık 10 yıl gibi kısa bir sürede hızla ilerleyebilir ve yakalanma oranı %30-40 düzeyine kadar çıkabilir. Gizli şeker, tip 2 diyabete dönüşmese bile, kalp hastalıkları başta olmak üzere birçok ciddi sağlık sorununa yol açabilir. Türkiye'de 45 yaşın üstünde ve kilolu olan herkesin gizli şeker testi yaptırması önerilir. Ayrıca vücut kitle indeksi 25'in üzerinde olan, ailesinde şeker hastalığı öyküsü bulunan, 4.1 kg'dan daha ağır bir bebek dünyaya getiren, hamilelik sürecinde diyabet yaşayan, yüksek tansiyonu olan, geceleri 9 saatten fazla uyuyan veya polikistik over sendromu bulunan kişilerin de bu testleri yaptırmaları önemlidir.

Gizli şeker genellikle belirgin bir belirti göstermeyebilir. Pankreas fazla insülin salgıladığı için kan şekeri normal seviyelerde kalır. Ancak gizli şeker, tip 2 diyabete dönüştüğünde çeşitli belirtiler ortaya çıkar:

Gizli şeker olup olmadığınızı anlamak için belirgin belirtiler olmasa da, bazı testler durumu netleştirebilir. Örneğin, A1C testi; bu test son 2-3 ayın ortalama kan şekeri seviyelerini ölçer. Elde edilen sonuçlar %5.7'den düşükse kan şekeri normaldir, %5.7-6.4 arasındaysa gizli şeker, %6.5 veya daha yüksekse diyabet olduğunuzu gösterir. Ayrıca açlık kan şekeri testi ve oral glukoz tolerans testi gibi diğer testler de uygulanabilir.

Gizli şekerin önlenmesi ve tedavisi için yaşam tarzı değişiklikleri oldukça önemlidir. Düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı bir diyet benimsemek ve kilo kontrolünü sağlamak, gizli şekerin tip 2 diyabete dönüşmesini engelleyebilir. Ayrıca doktor kontrolünde kan şekeri seviyelerini düzenli olarak takip etmek de önemlidir. Sigara ve alkol tüketiminden kaçınmak, stres yönetimi tekniklerini uygulamak da gizli şekerin kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir.